THÔNG TIN TÀI LIỆU
- Trường: Đại học Thể dục thể thao Thành phố Hồ Chí Minh
- Tác giả: Lê Hải
- Phân loại tài liệu: Luận án / Ngành: Giáo dục học / / Chuyên ngành Cao học: Giáo dục học
- Năm: 2022 / Số trang: 243 / Định dạng: PDF
- Từ khóa tìm kiếm: 3 tuổi, 6 tuổi, Bài tập phát triển kỹ năng, Kỹ năng vận động cơ bản, Mầm non, Trẻ em
- Thực tiễn áp dụng: TP. Hồ Chí Minh /
MỤC LỤC TÀI LIỆU
TÓM TẮT NỘI DUNG
Giáo dục mầm non (GDMN) là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ, đặt nền móng ban đầu cho việc hình thành và phát triển nhân cách của trẻ sau này. Tại Điều 22 Luật Giáo dục (2005) của nước ta xác định “Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một”. Nhiệm vụ của GDMN hiện nay là: giáo dục sức khoẻ, giáo dục và phát triển hoạt động nhận thức, phát triển ngôn ngữ, giáo dục tình cảm đạo đức – xã hội, giáo dục thẩm mĩ.
Theo sự phát triển của xã hội hiện đại, các mô hình giáo dục cho trẻ lứa tuổi mầm non (MN) ngày càng chú trọng đến sự phát triển các năng lực bản thân của trẻ thông qua các hoạt động ngoài trời cũng như cho trẻ trải nghiệm thực hành theo hướng phát triển tự do ở từng trẻ, kích thích trẻ tích cực tham gia các hoạt động và sáng tạo. Phương pháp GDMN hiện đại thống nhất quan điểm là trẻ học thông qua chơi và hoạt động vui chơi đóng vai trò chủ đạo trong quá trình giáo dục trẻ tại các trường mầm non. Bên cạnh đó, môi trường học tập của trẻ tại trường MN cũng chú trọng đến sự tương tác giữa trẻ với nhau, giữa trẻ với giáo viên và thế giới bên ngoài thông qua các hoạt động vui chơi. Chương trình GDMN tại Anh được thiết kế để trẻ vừa chơi vừa học giúp phát triển tối đa về thể chất, trí tuệ và tâm hồn của trẻ thông qua 6 lĩnh vực học tập: giao tiếp và ngôn ngữ, phát triển thể chất, phát triển cá nhân xã hội và cảm xúc, toán học, hiểu về thế giới, nghệ thuật thể hiện và thiết kế. Tại Nhật Bản, hoạt động giáo dục cho trẻ MG chú trọng đến tính kỹ luật, gọn gàng, tinh thần vượt khó, khả năng làm việc nhóm,… áp dụng mô hình giáo dục linh hoạt, chú trọng đến năng lực riêng của từng trẻ để áp dụng phương pháp dạy và học cá thể hoá. Trong khi đó chương trình GDMN tại Canada lại rất thành công trong phương pháp giáo dục sớm và dạy học tích hợp, các nội dung và phương pháp dạy học được xây dựng phù hợp với tậm lý trẻ và giúp trẻ có được một nền tảng về trí tuệ, xã hội, tình cảm, thể chất và sáng tạo cũng như các kỹ năng mềm. Mô hình giáo dục tiếp cận tích hợp cũng được thể hiện trong chương trình GDMN của Newzealand với mục tiêu phát triển trẻ có khả năng giao tiếp và tự tin, khoẻ mạnh về thể chất, trí tuệ, tinh thần. Triết lý GDMN ở Hà Quốc thì cho rằng cần giúp trẻ phát triển hài hoà, cân đối về thể chất, tinh thần và nhân cách. Nắm bắt được những quan điểm giáo dục cho trẻ ở lứa tuổi MN hiện nay trên thế giới, ngày 25/7/2009 Bộ GD&ĐT đã ban hành Chương trình GDMN kèm theo Thông tư 17/2009/TT-BGDDT, được sửa đổi bổ sung lần thứ 1 theo Thông tư 28/2016/TT-BGDDT ban hành ngày 30/12/2016 và bổ sửa đổi bổ sung lần thứ 2 tại Thông tư 51/2020/TT-BGDDT ban hành ngày 31/12/2020. Chương trình thể hiện quan điểm giáo dục trẻ toàn diện, tích hợp, lấy trẻ làm trung tâm với phương châm giáo dục “chơi mà học, học bằng chơi”. Khác với các chương trình trước đây có tính ổn định cao về nội dung, chương trình GDMN hiện nay chỉ quy định cụ thể về các nội dung cốt lõi ở từng độ tuổi: mục tiêu, kế hoạch thực hiện, nội dung chăm sóc và giáo dục, kết quả mong đợi, các hoạt động giáo dục – hình thức tổ chức và phương pháp giáo dục, đánh giá sự phát triển của trẻ (được gọi là chương trình khung). Các trường MN căn cứ vào điều kiện thực tế của từng vùng miền, từng địa phương, đối tượng người học, điều kiện tổ chức, cơ sở vật chất… mà xây dựng xây dựng kế hoạch năm học và tổ chức thực hiện chương trình cụ thể (được gọi là chương trình chi tiết) phù hợp với từng địa phương, chú trọng đến các hoạt động giáo dục phát triển thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và kỹ năng xã hội, thẩm mỹ.
Các hoạt động giáo dục của trẻ tại trường MN được xây dựng dựa trên nhu cầu hoạt động vận động của trẻ để đáp lại sự tác động của thế giới khách quan. Để giúp trẻ có thể tham gia và trải nghiệm các hoạt động giáo dục tại trường MN thì một trong những yếu tố quan trọng chính là trẻ được trang bị kỹ năng vận động cơ bản (KNVĐCB) phù hợp với độ tuổi và năng lực vận động của trẻ. Rèn luyện các tư thế vận động và hình thành các KNVĐCB theo độ tuổi là một trong những nội dung trong lĩnh vực giáo dục phát triển vận động (PTVĐ) được quy định trong chương trình GDMN. Các bài tập phát triển KNVĐCB cho trẻ hiện nay được thực hiện linh động và lồng ghép vào các hoạt động giáo dục đặc trưng tại trường MN như: thể dục sáng, tiết thể dục (hoạt 3 động học có chủ đích), hoạt động ở các góc, hoạt động chơi ngoài trời, hoạt động sinh hoạt chiều…
Tuy nhiên thực tế hiện nay, nhiều giáo viên thiếu tính sáng tạo trong việc xây dựng nội dung giáo dục trong đó có giáo dục PTVĐ cho trẻ, chưa phát huy được khả năng của trẻ và đặc điểm địa phương, phương pháp và hình thức giáo dục KNVĐCB còn bó hẹp theo hướng truyền thống chưa tiếp cận được với các xu hướng giáo dục hiện đại, tiên tiến trên thế giới. Sự hiểu biết về chuyên môn trong giáo dục thể chất (GDTC), đặc biệt là trong lĩnh vực PTVĐ cho trẻ của nhiều GVMN còn hạn chế. Giáo viên chưa xác định được khả năng vận động của trẻ và các bài tập phát triển KNVĐCB đáp ứng được nhu cầu vận động của trẻ qua các độ tuổi, các bài tập chủ yếu là rập khuôn theo nội dung của chương trình khung. Hình thức tổ chức giờ học và phương pháp dạy học chứa có sự đổi mới và linh hoạt, chưa thể hiện được nét đặc trưng ở khu vực TP.HCM. Việc lựa chọn và sắp xếp các nội dung giáo dục KNVĐCB còn rập khuôn, chưa sáng tạo và chưa phát huy được sự chủ động tích cực trong vận động của trẻ. Các hoạt động vận động chú trọng vào việc truyền thụ kiến thức chứ chưa thể hiện được quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, phát huy năng lực vận động cá nhận của trẻ. Ngày 25/02/2014, Bộ GD&ĐT ban hành Kế hoạch triển khai chuyên đề “Nâng cao chất lượng giáo dục PTVĐ cho trẻ trong trường mầm non, giai đoạn 2013 – 2016” kèm theo Công văn số 808/BGDĐT-GDMN với mục đích nâng cao chất lượng giáo dục PTVĐ giúp cơ thể trẻ phát trẻ phát triển tố chất nhanh, bền, dẻo dai và khéo léo góp phần nâng cao tầm vóc và thể lực của trẻ em Việt Nam. Trong mục tiêu cụ thể có xác định “Nâng cao chất lượng giáo dục PTVĐ cho trẻ thông qua các hoạt động giáo dục trong các cơ sở GDMN: Tăng cường thời lượng vận động cho trẻ; Tăng cường hệ thống bài tập vận động giúp trẻ mạnh dạn – tự tin, nhanh nhẹn, khéo léo, khỏe mạnh; Đa dạng hóa hình thức tổ chức hoạt động PTVĐ, tăng cường tính độc lập, tự chủ của trẻ.” Qua đó chúng ta có thể thấy công tác giáo dục PTVĐ nói chung và giáo dục KNVĐCB nói riêng cho trẻ MG hiện nay đang được sự quan tâm sâu sắc từ các cấp lãnh đạo. Trong những năm qua, ở nước ta đã có một số ít công trình nghiên cứu đề cập đến những vấn đề khác nhau trong công tác tổ chức hoạt động PTVĐ cho trẻ độ tuổi MN. Tuy nhiên, vấn đề nghiên cứu sâu về bài tập phát triển KNVĐCB cho trẻ mẫu giáo (MG) từ 3 – 6 tuổi tại từng địa phương và những vấn đề liên quan còn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Mặt khác, khu vực TP.HCM mang nét đặc trưng riêng biệt về điều kiện địa lý, tự nhiên, sự phát triển kinh tế xã hội sẽ dẫn tới những nét đặc thù riêng trong việc tổ chức hoạt động giáo dục PTVĐ phù hợp với nhu của địa phương. Điều này cho thấy việc nghiên cứu các giải pháp và xác định được một số bài tập phát triển KNVĐCB phù hợp với từng độ tuổi cho trẻ MG tại trường MN phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội tại TP. HCM là hết sức cần thiết.
Xuất phát từ những bất cập hiện nay trong việc lựa chọn các bài tập phát triển KNVĐCB trong các hoạt động giáo dục vận động cho trẻ MG (3-6 tuổi) tại các trường MN ở TP.HCM, chúng tôi tiến hành nghiên cứu luận án: “Nghiên cứu một bài tập phát triển kĩ năng vận động cơ bản cho trẻ 3 – 6 tuổi tại các trường mầm non khu vực TP.HCM”
